Na 11 maanden valt de coalitie onder het kabinet Schoof in geruzie uiteen. In deze Rode Cijfers maken we de balans op. Die luidt: wat startte met ‘Hoop, lef en trots’ eindigt vooral in een economische puinhoop.
Op sommige onderwerpen werd vooral schade aangericht, voor andere problemen bleven oplossingen juist uit en alle beloftes over bestaanszekerheid ten spijt stonden huishoudens nooit op één.
Behalve de kabinetsval draaide de wereld natuurlijk door met ander nieuws én we hebben aan het eind een persoonlijke uitnodiging.
Een financiële strop
De belofte: wij zorgen goed voor de staatskas.
In een interview met het FD liet Eelco Heinen in september ‘24 optekenen dat hij ‘gedreven wordt door de inhoud’. De minister wil een nette begroting én een gezonde economie, meer niet.
Conclusie na 11 maanden:
Er zijn grote extra uitgaven nodig om de defensie-investeringen in lijn te brengen met de al half-toegezegde NAVO-norm (zo’n 19 miljard).
Op de uitvoeringsorganisaties rond de asielopvang zijn onhaalbare bezuinigingen (zo’n 80%) ingeboekt voor de komende jaren (5 miljard).
Op het ambtenarenapparaat zijn onhaalbare bezuinigingen ingeboekt voor de komende jaren (1 miljard).
De Nederlandse afdrachten aan Europa zouden de komende jaren moeten dalen (1,6 miljard) - waarbij het zeer de vraag is of dat gaat lukken.
En die gezonde economie?
Het hoger onderwijs kreeg een historische bezuiniging te verstouwen (ruim een miljard), ondanks fel protest van nota bene het bedrijfsleven zelf.
Onopgeloste problemen
De belofte: opgestroopte mouwen.
Het kabinet Schoof beloofde aan de start aan de slag te gaan met ‘bevlogen pragmatisme’. Ondanks een gebrek aan een gemeenschappelijke visie zouden de problemen worden opgepakt.
Conclusie na 11 maanden:
De stikstofaanpak werd geannuleerd nog voordat er nieuwe plannen waren. Nu valt het kabinet voordat nieuwe plannen zijn afgesproken.
Mede vanwege stikstof loopt de vergunningverlening van onder andere nieuwe woningbouw vertraging op. De doelstelling voor de jaarlijkse 100.000 nieuw te bouwen woningen verdwijnen uit zicht.
De al decennia gewenste Lelylijn werd officieus geschrapt door het daarvoor bedoelde spaarfonds te plunderen.
Noodkreten vanuit het personeel in het gevangeniswezen waren aan dovemansoren gericht. De coalitie schoffeerde hen met de suggestie gewoon maar wat meer risico te lopen in hun werk.
Door het afzwakken van klimaatmaatregelen gaat Nederland de klimaatdoelen in 2030 niet halen. Dit terwijl in toenemende mate duidelijk wordt hoe groot de voorsprong van o.a. China op ons aan het worden is.
Geen bestaanszekerheid
De belofte: meer bestaanszekerheid.
Elke partij benadrukte de afgelopen jaren het belang van bestaanszekerheid. Het regeerprogramma wijdt er een volledig hoofdstuk aan. Lastenverlichtingen, hulp voor mensen in de knel en een dak boven het hoofd: de beloftes waren groot.
Conclusie na 11 maanden: het kabinet zette de geldkraan naar ondernemingen en vermogenden open.
De voorgenomen belasting op inkoop van eigen aandelen werd teruggedraaid.
De maximale giftenaftrek in de inkomstenbelasting werd verhoogd van 250.000 naar 1,5 miljoen (prettig voor wie veel te
schenkenontduiken heeft).De vermogensbelasting wordt langer uitgesteld.
Verhoging van de MKB winstvrijstelling naar 12,03%.
Belastingverhoging Directeur-Grootaandeelhouders teruggedraaid.
Bovendien wilde het kabinet een hele trits aan ondoelmatige belastingvoordelen voor specifieke belangengroepen schrappen. Dat moffelde minister Heinen in de besluitvorming rond de voorjaarsnota weg, zo blijkt uit stukken.
En in plaats daarvan:
Extra verhogen belasting op arbeid om gaten in begroting te dichten.
Verkorting van de werkloosheidsuitkering naar 1,5 jaar.
Extra belasting (buffelboete) voor inkomens onder de 23.000 euro (vaak parttime werkenden).
Uitstel bijna-volledig vergoede kinderopvang.
Lekker gewerkt, Geert.
En verder deze week...
Alhoewel het nog boven het gewenste niveau ligt, lijkt de inflatie steeds verder te dalen.
Er zijn zorgen over woningbezitters die de komende tijd hun hypotheek tegen een hogere rente zullen moeten herfinancieren.
In de Volkskrant betoogt filosoof Dick Timmer dat sommige mensen té rijk zijn.
Een beetje vreemd, maar wel lekker (de kliekjes uit onze Slack-kanalen)
We waren niet heel rouwig om de kabinetsval.
Call to action
Op maandag 30 juni is het hele team bij de presentatie van Hendrik zijn nieuwe boek. Komen jullie ook?
Vond je dit nou een leuke nieuwsbrief? Geef ons een like, en stuur hem door naar anderen die mogelijk ook interesse hebben!
Heb je ideeën voor onderwerpen om te bespreken? Reacties? Mail ons!