Hoe Eelco Heinen de rekening doorschuift
Geef ons mooie kozijnen, Heinen.
De voorjaarsnota komt er weer aan: aanleiding dus voor de coalitiepartijen om hun wensenlijstjes in te leveren bij de minister van Financiën Eelco Heinen. BBB-kamerlid Henk Vermeer hamerde al op nieuwe investeringen, gefinancierd door een oplopende staatsschuld. Ook volgens NSC-voorman Pieter Omtzigt bieden recente meevallers ruimte om meer geld uit te geven.
De “zuinige boekhouder” Heinen houdt zijn poot echter stijf: de begrotingsdiscipline moet strikt gehandhaafd worden. Ook premier Schoof was afgelopen vrijdag kraakhelder: “We gaan de lasten niet bij latere generaties neerleggen.”
Wie beter naar dit debat kijkt, ziet dat het schermen met begrotingsdiscipline vooral dient als rookgordijn voor de keuze om te snoeien in de publieke sector.
Overheidsinvesteringen zijn cruciaal
Verzin één bedrijf dat succesvol zou kunnen bestaan zonder wegen, geschoold personeel, politie die het bezit beschermt, diensten die het vuilnis komen ophalen, een brandweer die ingrijpt wanneer de vlam in de pan slaat.
Het is ondenkbaar.
De overheid staat niet los van het bedrijfsleven. Het is andersom: de overheid creëert de basis waarop bedrijven kunnen bestaan. Zonder overheid geen basis en dus geen bedrijven. Overheidsuitgaven zijn - wanneer slim gedaan - investeringen voor ons allemaal (en we kunnen het prima betalen).
Bezuinigingen bedreigen dus indirect onze bedrijven. En het gaat hard. Zo stuurden de provincies deze week een brandbrief over de gevolgen van bezuinigingen voor gemeenten. Ook in het hoger onderwijs zijn de zorgen over de aangekondigde bezuinigingen groot.
Er is steeds minder publiek
De bezuinigingsdrift van opeenvolgende kabinetten is goed te zien in onderstaande grafiek. Het aandeel van de welvaart in handen van de overheid (en daarmee van ons allemaal) is sinds het begin van deze eeuw meer dan gehalveerd. Als land werden we rijker, maar steeds meer is in handen van individuen.
Terwijl meer publiek voor iedereen beter is
Je zou kunnen denken: who cares? Als de rijkdom niet bij de overheid zit maar wel bij individuen is dat net zo fijn.
Het probleem is dat een grotere overheid juíst voor veel mensen van belang is. Laten we bijvoorbeeld eens de VS met Europa en Nederland vergelijken. Van die drie heeft Nederland verreweg de grootste publieke sector.
Maar…
Wie Europa en de VS langs verschillende indicatoren voor welvaart vergelijkt ziet dat Europa op de meerderheid van die punten beter scoort dan de VS. En dan reppen we verder niet over het véél duurdere Amerikaanse zorgsysteem dat véél slechtere uitkomsten oplevert. Nederland scoort op haar beurt weer (veel) beter dan de EU.
Grote publieke sector = goede uitkomsten voor de meeste mensen. Een kleine publieke sector = goede uitkomsten voor een kleine groep.
Nu bezuinigen zorgt voor (nog) hogere kosten later
Publieke investeringen leggen dus de basis voor onze welvaart. Ze zorgen voor een veilig, schoon en gezond land waar iedereen zijn steentje bij kan dragen. Nu bezuinigen voorkomt niet dat we de rekening doorschuiven, het is precies andersom.
Nu bezuinigen presenteert volgende generaties met een minder veilig, schoon en gezond land. Het is zoiets als het onderhouden van je huis: beter (en goedkoper) om jaarlijks de kozijnen te verven dan ze na een aantal jaar volledig verrot te moeten vervangen.
Geef ons mooie kozijnen, Eelco Heinen.
En verder deze week...
De lonen stegen in het eerste kwartaal weer harder dan de prijzen. Daarmee is de achterstand van de inflatie jaren bijna ingelopen.
In België riepen de vakbonden een landelijke staking uit. Vooral het campagnefilmpje veroverde onze harten: wie wil er niet staken tegen facturen die stijgen alsof ze raketten onder hun reet hebben?
In het FD verzet werkgeversvoorzitter Ingrid Thijssen zich tegen de gedachte dat Nederland afscheid zou kunnen nemen van een deel van de industrie.
Een beetje vreemd, maar wel lekker (de kliekjes uit onze Slack-kanalen)
Gewoon nog een keer, omdat hij zo goed is.
Vond je dit nou een leuke nieuwsbrief? Geef ons een like, en stuur hem door naar anderen die mogelijk ook interesse hebben!
Heb je ideeën voor onderwerpen om te bespreken? Reacties? Mail ons!
Kan het niet beter zeggen, hopelijk heeft men in de volksvertegenwoordiging ook dezelfde inzichten en gebruiken ze hun verstand inplaats van de partij indoctrine. Vind jullie stukken goed en duidelijk. Hopelijk volgen er nog vele goede stukken.