De buffelboete: netto minder overhouden
Met groetjes van de VVD
Het gevallen kabinet Schoof had voor het bevorderen van bestaanszekerheid een belangrijk uitgangspunt: werken moest lonen. Nu we de rekening opmaken, zien we dat ze het tegendeel bereikten. Ze verhoogden (!) de belasting voor werkenden met een bruto-inkomen tot 23.000 euro (of tot 1916 euro bruto in de maand).
In deze Rode Cijfers: wat is de buffelboete? En wat heeft deze boete te maken met het doel om de marginale druk verlagen?
Wat gebeurt er precies
Onder aanvoering van de VVD zorgde dit kabinet voor een extra (lagere) belastingschijf. Hierdoor gingen mensen een lager belastingpercentage betalen. Mooi zou je denken, maar het kabinet compenseerde dit deels door de algemene heffingskorting te verlagen. Daardoor wordt het gedeelte van je loon waarover je belasting betaalt groter. Voor een grote groep mensen (700.000 mensen) koste het verhogen van de som waarover ze belasting betaalde meer dan de daling van het belastingpercentage ze opleverde. Het resultaat: netto hielden ze op 1 januari 2025 minder over dan op 31 december 2024
Hier komt voor werkenden nog een klap bovenop. Vanwege technische redenen nam de arbeidskorting bij een laag inkomen ook af (zie de grafiek). Daardoor werd de som waarover werkenden belasting betaalden nog een stuk groter. Het resultaat: meer buffelen en minder op je rekening.
De nieuwe lagere eerste schijf werd verkocht aan de kiezer als lagere lasten. De marginale druk zou hierdoor afnemen. Hoe komt het dan dat plannen om de marginale druk te verlagen zo vaak voor zorgen voor hogere lasten? Hiervoor moet je eerst snappen wat marginale druk precies is.
Marginale druk
Jouw marginale druk gaat over hoeveel je (niet) overhoudt als je 100 euro extra verdient en wordt bepaald door een combinatie van belastingpercentages, heffingskortingen en toeslagen. Als je meer geld gaat verdienen dan betaal je daar afhankelijk van je belastingschijf een bepaald percentage over. Tegelijk neemt het gedeelte waar je wel of geen belasting over betaalt ook toe of misschien wel af door de heffingskortingen. Daar komt bovenop dat je misschien ook minder toeslagen krijgt. Uiteindelijk is je marginale druk daarom vaak hoger dan alleen het belastingpercentage.
Waarom is de marginale druk vaak zo hoog?
Marginale druk cijfers zijn vaak best hoog. Het is niet raar dat je marginale druk zo rond de 50 á 60 procent ligt en voor 2% van de mensen wel meer dan 80%. We willen namelijk zowel lagere inkomens ondersteunen als hogere inkomens meer belasting laten betalen. Je kan namelijk lastig rond komen van bruto 20.000 euro per jaar en dus krijg je toeslagen en betaal je minder belasting. Tegelijk willen we ook dat iemand die 100.000 euro verdient meer belasting betaalt (bijvoorbeeld gemiddeld 45%).
Deze twee doelstellingen kunnen alleen samengaan als de euro's tussen de 20.000 euro en de 100.000 euro meer dan 45 procent belast worden. Een marginale druk tussen de 50 Ã 60 procent is dan ook niet raar.
Marginale druk ↓ en netto-inkomen ↓
Uit het voorbeeld hierboven blijkt dat er meerdere manieren zijn om de marginale druk te verlagen. Je zou iemand met een inkomen van €100.000 minder kunnen belasten. Dan daalt de marginale druk, maar heb je als overheid ook minder inkomsten.
Daarom kiezen politici (en de VVD) voorop vaak voor de andere optie. Als je iemand met een inkomen van €20.000 minder ondersteunt dan hoef je tussen €20.000 en €100.000 ook minder de toeslagen te verlagen, minder heffingskortingen af te bouwen en een minder hoog belastingpercentage te gebruiken om uiteindelijk tot die eerdere gemiddelde belasting van 45 procent te komen. De marginale druk is dan voor iedereen vanaf €20.000 lager, maar mensen op en rond het bestaansminimum houden alleen wel minder geld over.
Dan is dus precies wat er gebeurde bij de buffelboete. Lagere netto-inkomens voor honderdduizenden mensen, maar ook een lagere marginale druk.
Veel betere oplossingen
De volgende keer als je dus van politici hoort dat de marginale druk te hoog is moet je nagaan hoe iemand de marginale druk wilt verlagen. Willen ze, zoals Yeşilgöz en Aartsen van de VVD, de marginale druk verlagen door de invoering van een buffelboete? Of willen ze de marginale druk verlagen door bijvoorbeeld arbeid minder te belasten en kapitaal meer.
Nog even een quizvraag voor de echte fijnproevers.
Als je het nou niet weet, niet getreurd. Wij tot voor kort ook niet.
En verder deze week...
Toenemende economische onzekerheid zorgt wereldwijd voor een daling van het geboortecijfer blijkt uit een enquete van de VN.
De arbeidsproductiviteitsgroei neemt weer toe, meldt ING.
Het SCP stelt dat het wel meevalt met de kloof tussen de stad en het platteland.
Een beetje vreemd, maar wel lekker (de kliekjes uit onze Slack-kanalen)
Iedereen is 1/3 beleid?
Vond je dit nou een leuke nieuwsbrief? Geef ons een like, en stuur hem door naar anderen die mogelijk ook interesse hebben!
Heb je ideeën voor onderwerpen om te bespreken? Reacties? Mail ons!
Ik begrijp hem nog niet helemaal de uitleg.
Is het misschien duidelijker te laten zien met rekenvoorbeelden, zodat we dit onder een breder publiek goed kunnen uitleggen.
Zeker nu met verkiezingen op komst is het van belang dat we de mensen om wie het gaat mee kunnen nemen.